Μεταλλεία στο Μέγα Λιβάδι

 

Στον γραφικό οικισμό του Μ.Λιβαδίου, ο οποίος δημιουργήθηκε το 1880 κυρίως για να καλύψει τις ανάγκες των ανθρώπων που εργάζονταν στα μεταλλεία, δεσπόζουν μεγαλοπρεπη   κτίρια που στέγαζαν το διοικητήριο και το νοσοκομείο της περιοχής. Χαρακτηριστικά νεοκλασικά κτίρια που αφηγούνται το μεγαλοπρεπέστατο παρελθόν του οικισμού. Μπροστά απο το διοικητήριο υψώνεται μνημείο προς τιμήν των νεκρών της αιματηρής απεργίας των μεταλλορύχων.Μπορείτε να περπατήσετε στις παλιές εγκαταστάσεις των μεταλλείων καινα δείτε την γέφυρα φόρτωσης. Ακόμα, στον όρμο του Αλμυρού,
σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα μπορείτε να δείτε τις  καμαρες με τις ιαματικές πηγές της περιοχής όπου σώζονται ακόμα οι λουτήρες.

Οι απάνθρωπες συνθήκες εργασίας οδήγησαν τους εργάτες στην εξέγερση του 1916. Η απεργία ξέσπασε στις 7 Αυγούστου το 1916, όταν οι εργάτες αρνήθηκαν να φορτώσουν το μετάλλευμα σε ένα πλοίο. Επικεφαλής των απεργών λέγεται πως ήταν ο Κωνσταντίνος Σπέρας.

Οι εργάτες ζητούσαν 8ωρη εργασία, αύξηση των ημερομισθίων και λήψη μέτρων ασφαλείας. Ο Γρόμαν ζήτησε βοήθεια από τις ελληνικές αρχές και στις 20 Αυγούστου κατέφθασε ένα απόσπασμα με σκοπό να καταστείλει την απεργία. Οι αστυνομικοί έδωσαν στους εργάτες 5 λεπτά προθεσμία να λήξουν την απεργία και μετά την εκπνοή της άνοιξαν πυρ, σκοτώνοντας 4 εργάτες, τους: Μιχάλη Ζωιλή, Θεμιστοκλή Κουζουπή, Μιχάλη Μητροφάνη και Γιάννη Πρωτόπαππα.

Οι εργάτες φυσικά αντέδρασαν και επιτέθηκαν στους αστυνομικούς μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους, που παρευρίσκονταν εκεί, σκοτώνοντας κάποιους από αυτούς και πετώντας, όπως λέγεται, τα πτώματά τους στη θάλασσα. Στο Μεγάλο Λιβάδι ο επισκέπτης μπορεί να δει το ηρώο το αφιερωμένο στη μνήμη των τεσσάρων εργατών.

Αποτέλεσμα της εξέγερσης ήταν να βελτιωθούν κάπως οι συνθήκες εργασίας στα μεταλλεία, αλλά η εκμετάλλευση συνεχίστηκε μέχρι το κλείσιμο τους το 1963, οπότε οι κληρονόμοι των Γρόμαν βρήκαν πλουσιότερες φλέβες μεταλλεύματος στη Νότια Αφρική και εγκατέλειψαν τα ορυχεία της Σερίφου.